ΗΠΑ: Αγώνας για τη δημιουργία εθνικής ψηφιακής βιβλιοθήκης
Αναδημοσιεύουμε το άρθρο Playing Catch-Up in a Digital Library Race των New York Times που με μικρές περικοπές δημοσιεύτηκε μεταφρασμένο στη σημερινή Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (δεν υπάρχει στο internet). Τα links είναι δικές μου προσθήκες, η φωτογραφία υπήρχε στο αρχικό άρθρο.
Αιώνες αφότου ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκθείασε το ρόλο της δανειστικής βιβλιοθήκης στον εκδημοκρατισμό της αμερικανικής κοινωνίας, οι ΗΠΑ φαίνεται να ακολουθούν την Ευρώπη και την Κίνα στη δημιουργία της σύγχρονης εκδοχής: μιας εθνικής ψηφιακής βιβλιοθήκης, η οποία θα χρησίμευε ως ηλεκτρονικός χώρος φύλαξης της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Νορβηγίας αποτελεί έναν πρώιμο, παγκόσμιο πρωτοπόρο. Το 2005 ανακοίνωσε το στόχο της να ψηφιακοποιήσει ολόκληρη τη συλλογή της. Ηδη έχει επεξεργαστεί γύρω στα 170.000 βιβλία, 250.000 εφημερίδες, 610.000 ώρες ραδιοφωνικών εκπομπών, 200.000 ώρες τηλεοπτικών μεταδόσεων και 500.000 φωτογραφίες. Επίσης, πέρυσι, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ολλανδίας δήλωσε ότι σκόπευε να επεξεργαστεί όλα τα ολλανδικά βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά, από το 1470 και μετά.
Στο μεταξύ, οι βιβλιοθήκες των περίπου 50 κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν την κοινή μηχανή αναζήτησης, theeuropeanlibrary.org και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδοτεί την Europeana, μια διαδικτυακή πύλη για ψηφιακά αντίγραφα τέχνης, ταινίες και βιβλία που φυλάσσονται στα πολιτιστικά κέντρα των κρατών- μελών.
Περιλαμβάνει περίπου 15 εκατομμύρια τεχνουργήματα.
Μια εθνική ψηφιακή βιβλιοθήκη είναι μεγαλύτερη πρόκληση για τις ΗΠΑ, με τις πελώριες και εντελώς διαφορετικές συλλογές. Αλλά τη δεκαετία του ’90, η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου δημιούργησε μια ψηφιακή συλλογή, την οποία ονόμασε «American Memory». Σήμερα περιλαμβάνει 16 εκατομμύρια βιβλία, χάρτες, ταινίες, χειρόγραφα και μου¬σικά κομμάτια.
Αλλά δεν έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία πάνω από 100 εκατομμύρια άλλα τεχνουργήματα, αναφέρει ο Τζέιμς Χ. Μπίλινγκτον, ο βιβλιοθηκονόμος της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. Και παρόλο που η συλλογή «American Memory» επίσης ονομάζεται «εθνική ψηφιακή βιβλιοθήκη», δεν είναι συνδεδεμένη με πολλές δημόσιες βιβλιοθήκες
Δεν υπήρξε κανένας εθνικός συντονισμός όλων των υπέροχων αλλά διαφορετικών προγραμμάτων της χώρας», τόνισε ο αρχειοφύλακας Ντέιβιντ Σ. Φεριέρο.
Αλλά το Berkman Center for Internet & Society του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ σκοπεύει να βοηθήσει στη δημιουργία μιας «ψηφιακής δημόσιας βιβλιοθήκης της Αμερικής».
Η ιδέα, εξηγεί ο Ρόμπερτ Ντάρτον, ο διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, είναι να γίνουν οι ηλεκτρονικές πηγές των βιβλιοθηκών πανεπιστημίων και πολιτιστικών κέντρων, όπως η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, προσβάσιμες μέσω μιας διαδικτυακής πύλης, «μια πελώρια βιβλιοθήκη που θα καθιστούσε την πολιτιστική κληρονομιά τηςχώρας προσιτή σε όλους».
Η ιδέα για μια αμερικανική ψηφιακή δημόσια βιβλιοθήκη δόθηκε εν μέρει από το Google, που από το 2004
έχει ψηφιοποιήσει πάνω από 15 εκατομμύρια βιβλία.
«Το Google μάς ξύπνησε όλους και έδειξε στον κόσμο τι θα μπορούσε να γίνει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα», επισήμανε η Μόρα Μαρξ του Berkman Center.
Μια αμερικανική ψηφιακή δημόσια βιβλιοθήκη θα χρησίμευε ως μια μη κερδοσκοπική εναλλακτική έναντι της υπηρεσίας Google Books, λέει ο κ. Ντάρντον.
«Υπάρχει μια αντίφαση ανάμεσα στο λόγο ύπαρξης του Google, που είναι το κέρδος για τους ιδρυτές του», λέει, «και το λόγο ύπαρξης των βιβλιοθηκών, των οποίων ο στόχος είναι να θέσουν στη διάθεση των αναγνω¬στών τα βιβλία».
Η Τζιλ Κάζινς, γενική διευθύντρια της Europeana, αναφέρει ότι οι υπέ-ροχες αμερικανικές ερευνητικές βιβλιοθήκες θα μπορούσαν να κάνουν πολλά περισσότερα από το να αυξή-σουν την πρόσβαση για λογοτεχνικές αναζητήσεις.
«Αυτό που λείπει είναι η ψηφιοποίηση της διαθέσιμης λογοτεχνίας», όπως τα δημοφιλή μυθιστορήματα και οι βιογραφίες, που οι αναγνώστες ψάχνουν ακόμα σε δημόσιες βιβλιοθήκες, τονίζει.
