Η Ένωση Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών για τα ebooks (συνέντευξη)

Συνέντευξη στην ιντερνετική πύλη του Ινστιτούτου Γκαίτε έδωσε ο Alexander Skipis, γενικός διευθυντής της Ένωσης Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών, για το ηλεκτρονικό βιβλίο στη Γερμανία και τη στάση των Γερμανών αναγνωστών απέναντι στην ηλεκτρονική ανάγνωση. Πέρα από τη θεσμική του ιδιότητα, οι θέσεις που εκφράζει ο Skipis είναι αντιπροσωπευτικές των απόψεων της πλειοψηφίας των Γερμανών εκδοτών και βιβλιοπωλών (με σημαντική εξαίρεση το γερμανικό Amazon, αν και όχι μόνο αυτό). Ο Skipis καταγράφει τη σχετικά περιορισμένη αγορά ηλεκτρονικού βιβλίου στη Γερμανία, αλλά αισιοδοξεί για τις προοπτικές της, διαπιστώνει πως σταδιακά το αναγνωστικό κοινό βλέπει θετικά τα ebooks και υπογραμμίζει τη σημασία της διαθεσιμότητας ebooks αλλά και υποστήριξης όχι μόνο του iPad, αλλά και των ηλεκτρονικών αναγνωστών. Από την άλλη, ο Skipis φαίνεται να θεωρεί ότι οι Γερμανοί εκδότες και βιβλιοπώλες κινούνται σε γενικά σωστή κατεύθυνση, ακόμα και στο ζήτημα των τιμών, και η διάδοση των ebooks στη Γερμανία είναι βασικά θέμα χρόνου.

Η συνέντευξη:

Το e-book καθιερώνεται σιγά-σιγά ως συμπλήρωμα του τυπωμένου βιβλίου. Ο Alexander Skipis, γενικός διευθυντής της Ένωσης Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών, περιγράφει τη δημιουργία μιας νέας αγοράς σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των συσκευών ανάγνωσης που είναι εύκολες στη χρήση.

Αυτή τη στιγμή ζούμε τη δημιουργία μιας νέας αγοράς. Δεν μπορούμε ακόμα να μιλάμε για ραγδαία ανάπτυξη. Υπάρχει, ωστόσο, μια μεγάλη ποικιλία ελκυστικών συσκευών ανάγνωσης, η οποία είναι βασική προϋπόθεση διότι δίνει τη δυνατότητα στους εκδοτικούς οίκους να προσφέρουν σε ένα ελκυστικό πλαίσιο τα e-book που έχουν εδώ και καιρό στις συλλογές τους. Επιπλέον, ολοένα και περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι συμπεριλαμβάνουν τα e-book στο χαρτοφυλάκιο των προϊόντων τους.

Είναι δύσκολο να δώσουμε έναν ακριβή αριθμό. Στην πλατφόρμα βιβλίων της Ένωσης libreka! υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω από 80.000 e-book. Κάθε χρόνο στη Γερμανία εμφανίζονται στην αγορά περίπου 90.000 νέες κυκλοφορίες.

Κάθε νέο μέσο πρέπει πρώτα να το γνωρίσεις. Οι Γερμανοί έχουν μεγάλη περιέργεια. Για παράδειγμα, 40 τοις εκατό της κοινής γνώμης θεωρεί, ότι τα e-book είναι σύγχρονα και αποτελούν το νέο τρόπο διαβάσματος.

Σιγά-σιγά, λοιπόν, αυξάνεται το ενδιαφέρον για τα e-book, παρόλο που οι Γερμανοί συνεχίζουν να προτιμούν τα τυπωμένα βιβλία: να τι λέει το 78 τοις εκατό του πληθυσμού: «Δεν θέλω να διαβάζω σε μια οθόνη». Ωστόσο, αυτό το ποσοστό πριν δύο χρόνια ήταν 83 τοις εκατό, μειώνεται δηλαδή.

Στις ΗΠΑ η τάση υπέρ των e-book είναι πιο έντονη. Σύμφωνα με την Associaton of American Publishers, το μερίδιο των e-book στη συνολική αγορά ανέρχεται στο 5,8 τοις εκατό, ενώ στη Γερμανία αποτελεί το 0,5 τοις εκατό της λιανικής αγοράς.

Αυτό σίγουρα συνδέεται και με το γεγονός, ότι στις ΗΠΑ για πρακτικούς λόγους τα e-book αποτελούν μια ελκυστική εναλλακτική του τυπωμένου βιβλίου. Στις ΗΠΑ, το δίκτυο των βιβλιοπωλείων είναι πολύ πιο περιορισμένο σε σχέση με τη Γερμανία. Όταν ένας χρήστης μέσα στο σπίτι του μπορεί να «κατεβάσει» άνετα σε μια συσκευή ανάγνωσης έναν τίτλο, αποφεύγει το μεγάλο χρόνο αναμονής που απαιτείται για την παραλαβή.

Έχει μεγάλη επιρροή, διότι αποφασιστικός παράγοντας για την επιτυχία των e-book είναι η όσο το δυνατόν πιο εύχρηστη τεχνολογία των συσκευών ανάγνωσης και η εύκολη πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλία. Είναι μόνο θέμα χρόνου μέχρι να αρχίσουν να αυξάνονται σημαντικά οι πωλήσεις των e-book.

Το iPad ωφελεί τα e-book, διότι εντείνει την προσοχή και την αποδοχή των νέων δυνατοτήτων ανάγνωσης. Πάντως, οι ειδικοί στο χώρο των εκδόσεων συμφωνούν, ότι και για τις συσκευές, το μέλλον βρίσκεται στην ποικιλία: πρώτοι έρχονται οι υπολογιστές τύπου tablet. Χρησιμοποιούνται όμως και laptop, pc καθώς και smartphone και ειδικές συσκευές e-reader.

Δε βλέπω κάποιο εμπόδιο για τα e-book: εάν υπάρχουν φθηνές και εύχρηστες συσκευές ανάγνωσης και η προσφορά των εκδοτικών οίκων επεκταθεί, τότε θα γίνεται όλο και πιο αυτονόητο, ότι εκτός από τα τυπωμένα βιβλία μπορούμε να διαβάζουμε και e-book.

Τα τυπωμένα βιβλία είναι πολύ δημοφιλή. Αυτή η τάση είναι ελαφρώς φθίνουσα με το 85 τοις εκατό του πληθυσμού να θεωρεί ότι η ανάγνωση ενός τυπωμένου βιβλίου δεν συγκρίνεται με την εμπειρία ανάγνωσης των e-book. Επίσης, η ανάγνωση στην οθόνη αντιμετωπίζεται από την πλειοψηφία με σκεπτικισμό. Παρόλα αυτά, οι εκδοτικοί οίκοι επιταχύνουν πάρα πολύ την ψηφιοποίηση, δημιουργώντας μια συνεχώς αυξανόμενη προσφορά.

Κατά κανόνα, τα e-book είναι φθηνότερα από τα τυπωμένα βιβλία. Επειδή όμως επιβαρύνονται με ΦΠΑ, θα χαθεί αυτό το πλεονέκτημα στην τιμή σε σχέση με το τυπωμένο βιβλίο. Αυτό που επηρεάζει πρωτίστως τους αγοραστές στην απόφασή τους, είναι η χρησιμότητα του προϊόντος και μετά η τιμή.

Το ίδιο το βιβλίο είναι η βασική αρχή, με βάση την οποία εξελίσσεται σε ολοένα και πιο σύγχρονες μορφές και μορφότυπα για όλο και πιο ποικίλες συνθήκες ανάγνωσης και χρήσης: το τυπωμένο βιβλίο για συνηθισμένες συνθήκες που συχνά απαιτούν χρόνο για εις βάθος και εντατική μελέτη, το e-book για συνθήκες γοργών ρυθμών, επίκαιρες, συνήθως εν κινήσει. Με αυτό τον τρόπο δίδονται οι κατάλληλες απαντήσεις στις εναλλασσόμενες ανάγκες της ζωής των ανθρώπων, σε έντυπη μορφή κανονικού μεγέθους ή τσέπης, για ακρόαση ή ανάγνωση, σε μεγάλη ή μικρή οθόνη.

Στον τομέα των επιστημονικών και εξειδικευμένων βιβλίων τα e-book έγιναν απαραίτητα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πολλές εκδόσεις σε αυτούς τους τομείς γίνονται πλέον αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή.

Όχι, ο Ουμπέρτο Έκο εξισώνει την ανακάλυψη του βιβλίου με την ανακάλυψη του τροχού ή του κουταλιού – όπως λέει ο ίδιος, τόσο ο τροχός όσο και το κουτάλι είναι τέλεια και δεν επιδέχονται βελτίωση. Τα επόμενα δέκα χρόνια η συντριπτική πλειοψηφία των βιβλίων θα διατίθεται ακόμα σε έντυπη μορφή. Δεν πρόκειται για κάποια κατάργηση των καθιερωμένων μορφών δημοσίευσης, αλλά για ένα συμπλήρωμα με νέες μορφές. Τα έντυπα και τα ψηφιακά βιβλία θα συνυπάρχουν ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες ανάγνωσης.