“Η ανάγνωση στον ψηφιακό μας κόσμο” του Ιώαννη Παπαδάκη (eBooks4Greeks.gr)

Αναδημοσιεύουμε από το κρητικό περιοδικό Fresh (καλοκαίρι 2011) ένα εισαγωγικά για την ηλεκτρονική ανάγνωση άρθρο του Ιωάννη Παπαδάκη, δημιουργού του site με δωρεάν  -και ελεύθερα- ηλεκτρονικά βιβλία eΒooks4Greeks.gr. Είχαμε παρουσιάσει πριν αρκετό καιρό την προσπάθειά του, ενώ αυτήν την περίοδο διοργανώνει διαγωνισμό παραδοσιακού παραμυθιού και η συλλογή των παραμυθιών που θα επιλεγούν θα εκδοθεί σε e-book.

Τα τελευταία χρόνια στις διάφορες συζητήσεις περί βιβλίων, γίνονται όλο και συχνότερα αναφορές στα ψηφιακά βιβλία (e-books) και στην ψηφιακή ανάγνωση γενικότερα. Ακούγονται απόψεις για το πόσο είναι εφικτό να διαβαστούν βιβλία από ηλεκτρονικά μέσα-συσκευές, αν αυτό είναι εύκολο και στην τελική αν κάτι τέτοιο θα εξυπηρετήσει τον σύγχρονο αναγνώστη.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα (κάπως) από την αρχή. Η ψηφιακή ανάγνωση δεν είναι κάτι καινούριο για εμάς. Αν το σκεφτούμε καλύτερα θα δούμε πως είμαστε αρκετά εξοικειωμένοι στο να διαβάζουμε ψηφιακά λ.χ. από την τηλεόραση, τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, το κινητό μας τηλέφωνο. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι καθημερινά διαβάζουμε ψηφιακά – και πως μπορούμε να διαβάσουμε – τα νέα της ημέρας από ηλεκτρονικές εφημερίδες και blogs, τα νέα των φίλων μας στο Facebook, την ηλεκτρονική μας αλληλογραφία, τα μηνύματά στο κινητό μας, τους υπότιτλους ξενόγλωσσων ταινιών, χωρίς δυσκολία, γιατί απλά είναι μέρος της καθημερινότητάς μας.

Πολλές φορές συζητώντας με φίλους, αναφέρουν ότι δεν τους βολεύει να διαβάζουν βιβλία (λογοτεχνικά κυρίως) στον Η/Υ. Η απάντησή μου είναι ότι δεν βολεύει γιατί ούτε ένα έντυπο λογοτεχνικό βιβλίο θα το διάβαζαν τοποθετώντας το κάθετα επάνω στο γραφείο. Η διάθεσή μας όταν διαβάζουμε ένα λογοτεχνικό βιβλίο είναι διαφορετική απ’ όταν σερφάρουμε στο διαδίκτυο ή κάνουμε κάποια άλλη εργασία στον υπολογιστή μας. Όταν δοκίμασαν να πάρουν το laptop στον καναπέ ή όπως αλλιώς θα διάβαζαν εκείνοι ένα έντυπο βιβλίο είδαν ότι τελικά δεν είναι τόσο δύσκολο. Στην πορεία επικεντρώθηκαν στην ουσία που είναι το περιεχόμενο του βιβλίου και όχι το μέσο ανάγνωσης.

Σήμερα μπορούμε να αποκτήσουμε το βιβλίο που θέλουμε στην ψηφιακή του μορφή πολύ εύκολα. Να το αγοράσουμε γρηγορότερα και φθηνότερα απ’ ό,τι θα το αγοράζαμε στην έντυπη μορφή και να το διαβάσουμε κατευθείαν από τον υπολογιστή μας ή από ειδικές συσκευές ανάγνωσης βιβλίων (e-readers), από tablet PCs τύπου iPad ή ακόμα και απ’ το κινητό μας.

Μεγάλοι και μικρότεροι εκδότες στην Ελλάδα (Kαστανιώτης, Πατάκης, Mίνωας, Ψυχογιός, Λιβάνης, Μεταίχμιο κ.ά.) έχουν κάνει βήματα στην διάθεση και προώθηση των βιβλίων τους σε ψηφιακή μορφή. Ένα πρώτο μεγάλο πλεονέκτημα σε αυτό, είναι ότι τα ψηφιακά βιβλία διατίθενται πάντα σε χαμηλότερη τιμή σε σχέση με την έντυπη έκδοσή τους αφού έχει παρακαμφθεί το κόστος του χαρτιού και της τύπωσης του βιβλίου.

Επίσης υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία που διατίθενται δωρεάν στην ψηφιακή τους έκδοση από εκδοτικούς οίκους και τους συγγραφείς τους. Βιβλία λογοτεχνικά, ιστορικά, επιστημονικά, εκπαιδευτικά, που μπορεί ο αναγνώστης να βρει στο διαδίκτυο, να αποκτήσει και να διαβάσει νόμιμα και εντελώς δωρεάν. Ενδεικτικά αναφέρω τις Βορειοδυτικές Εκδόσεις, έναν καινούριο εκδοτικό οίκο που διαθέτει ελεύθερα στην ψηφιακή τους μορφή όλα τα βιβλία που εκδίδει.

Τα ψηφιακά βιβλία τα βρίσκουμε συνήθως σε μορφές αρχείων PDF και ePUB που υποστηρίζουν οι Η/Υ και οι περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές ψηφιακής ανάγνωσης.

Οι συσκευές ψηφιακής ανάγνωσης (e-readers) είναι συσκευές που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για την ανάγνωση ψηφιακών βιβλίων. Διαθέτουν την ιδανική οθόνη για ανάγνωση η οποία δεν εκπέμπει φώς όπως του Η/Υ και του tablet PC αλλά μιμείται την εικόνα του χαρτιού ώστε να μην κουράζει το μάτι περισσότερο. Επίσης στις συσκευές αυτές ο χρήστης έχει την δυνατότητα να προσαρμόσει το μέγεθος των γραμμάτων του κειμένου στις ανάγκες του. Οι e-readers διαθέτουν αρκετή μνήμη ώστε να αποθηκεύουν 500-1000 ψηφιακά βιβλία ή και παραπάνω ανάλογα τη μνήμη της κάθε συσκευής. Είναι εφικτό λοιπόν να έχει κάποιος ανά πάσα στιγμή μαζί του μία ολόκληρη βιβλιοθήκη. Περισσότερες πληροφορίες για συσκευές ψηφιακής ανάγνωσης (e-readers) μπορείτε να βρείτε στο blog eAnagnostis.gr που ειδικεύεται στις συσκευές αυτές.

Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι ζούμε σε ένα κόσμο που τα πάντα γύρω μας αλλάζουν και διαμορφώνονται καθημερινά ανάλογα με τις ανάγκες μας. Το μόνο που δεν θα αλλάξει ποτέ είναι πως το καλό βιβλίο σε οποιαδήποτε μορφή του, ψηφιακή ή έντυπη, θα είναι πάντα ένας καλός φίλος που θα μας ψυχαγωγεί, θα μας μαθαίνει και θα μας κρατάει συντροφιά οποιαδήποτε στιγμή και αν το ζητήσουμε.