Ο,τι κλειδώνει, ξεκλειδώνει: ο μύθος του DRM της Adobe για τα ebooks
Από τα μέσα Οκτώβρη έχω το Kindle του Amazon (6 ίντσες, WiFi) και είναι μια πραγματικά ποιοτική συσκευή σε καλή τιμή. Προχτές μάλιστα έκανα κάτι που ως τώρα είχα κάνει μόνο με τυπωμένα βιβλία. Διάβασα ένα λογοτεχνικό ebook 200 σελίδων περίπου μέσα σε μία μέρα και το διάβασα στο Kindle (ήταν σε μορφή mobipocket). Το διάβασα μάλιστα συνεχόμενα, με ελάχιστες διακοπές, σε 8 ώρες περίπου. Καμία κούραση, ήταν το ίδιο ξεκούραστο στα μάτια με το χαρτί και, μάλιστα, επειδή το Kindle είναι πολύ ελαφρύ, ήταν πιο ξεκούραστο στο χέρι από ένα βιβλίο (πέρα από την εύχερεια σημειώσεων και υπογραμμίσεων). Το είχα φορτίσει πριν καμία βδομάδα, διάβασα το ebook μου (βλέποντας και κάνα email πού και πού) και ακόμα και σήμερα η μπαταρία είναι σε υψηλά επίπεδα.
Ωραίο λοιπόν το Kindle. Έχει όμως ένα μεγάλο μειονέκτημα. Δεν υποστηρίζει αρχεία ePUB, τα αρχεία στα οποία εκδίδονται σχεδόν όλα τα ebooks εκτός από αυτά που πουλάει το Amazon. Αυτό όμως δε θα ήταν καθόλου πρόβλημα αν τα αρχεία ePUB που πουλιούνται δεν ήταν κλειδωμένα με DRM (“Digital Rights Management” της Adobe). Γιατί, αν δεν ήταν κλειδωμένα, θα τα μετέτρεπα εύκολα και γρήγορα από ePUB σε mobipocket με το δωρεάν πρόγραμμα Calibre και θα τα διάβαζα στο Kindle μου.
Το Amazon έχει πάνω από 700.000 ebooks προς πώληση, είναι πολλά, αλλά δεν είναι όλα τα ebooks που κυκλοφορούν φυσικά. Και ήρθε λοιπόν εκείνη η μέρα που έχοντας Kindle έψαχνα ένα ebook στο Amazon και δεν το έβρισκα! Όταν έγραφα για το κλείδωμα των ebooks (DRM) και τα δικαιώματα των αναγνωστών, είχα διαπιστώσει ότι σε όσες σελίδες και blog διάβαζα όλοι θεωρούσαν ως γνωστό και δεδομένο ότι το DRM της Adobe, η παραλλαγή που χρησιμοποιεί το Barnes & Noble, αλλά και το κλείδωμα του Amazon έχουν ξεκλειδωθεί και μπορεί κανείς να μετατρέψει τα ebooks που αγοράζει σε μορφή κατάλληλη για τη συσκευή του. Έχοντας την παράκαμψη του DRM (“ξεκλείδωμα”) και τη μετατροπή του ebook που θα αγόραζα ως μια πιθανότητα, άρχισα να ψάχνω σε online βιβλιοπωλεία πέρα από το Amazon και πράγματι σε λίγο βρήκα το ebook που αναζητούσα στο Kobo, σε καλή τιμή μάλιστα, αλλά βέβαια σε ePUB κλειδωμένα με το DRM της Adobe.
Το αγόρασα λοιπόν και αποδείχτηκε ότι η παράκαμψη του DRM της Adobe δεν είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Μια στοιχειώδης αναζήτηση στο internet μου έδωσε τον τρόπο για να παρακάμψω το DRM μέσα σε λίγη ώρα, παρότι το έκανα για πρώτη φορά, και με πολύ βασικές γνώσεις υπολογιστών. Στη συνέχεια πήρα το ePUB, το μετέτρεψα με το Calibre μέσα σε δευτερόλεπτα σε mobipocket και το διάβασα στο Kindle μου. Και όλα αυτά για να μπορέσω να διαβάσω στη συσκευή μου το ebook που είχα εντελώς νόμιμα αγοράσει.
Αυτή η -αναγκαστική- εμπειρία αποδεικνύει βέβαια μερικά σημαντικά πράγματα για το DRM και τις συνέπειές του.
Το DRM της Adobe και το “σίγουρο κλείδωμα” του αποδείχτηκε ένας πύργος από τραπουλόχαρτα. Οποιοσδήποτε έχει στοιχειώδεις γνώσεις υπολογιστών και το ψάξει λίγο στο internet, το παρακάμπτει. Φαίνεται ότι ο μόνος που μπορεί να κοιμάται ήσυχος με το DRM της Adobe δεν είναι οι συγγραφείς, οι εκδοτικοί οίκοι και τα βιβλιοπωλεία ebooks, αλλά η ίδια η Adobe, που χρεώνει διόλου ευκαταφρόνητα ποσά για να πουλήσει τα προγράμματα για το κλείδωμα των ebooks.
Πέρα από εντελώς αναποτελεσματικό, το DRM (της Adobe εν προκειμένω) τιμωρεί αυτούς που αγοράζουν νόμιμα τα ebooks τους. Με τη λογική όσων χρησιμοποιούν το DRM, θα έπρεπε να έχουμε έναν ebook reader για να διαβάζουμε ebooks από όσους χρησιμοποιούν το DRM της Adobe, έναν άλλο ebook reader για να διαβάζουμε τα ebooks του Amazon και για να διαβάζουμε ebooks από το iBookstore της Apple θα έπρεπε να έχουμε και iPad! Και όχι μόνο αυτό. Αν σήμερα αγοράσει κανείς έναν Sony Reader ή όποια άλλη συσκευή που υποστηρίζει το DRM της Adobe και αργότερα αγοράσει ένα Kindle που δεν το υποστηρίζει (ή το αντίστροφο), απλά δεν μπορεί να διαβάσει κανένα από τα ebooks με DRM που έχει αγοράσει. Το DRM και δεν προστατεύει τα πνευματικά δικαιώματα των συγγραφέων και των εκδοτών και εμποδίζει τον αναγνώστη να διαβάζει τα ebooks του σε όποια συσκευή θέλει, τον εμποδίζει να διαβάζει τα ebooks που αγοράζει από όποιο βιβλιοπωλείο έχει την καλύτερη τιμή ή έχει το ebook που τον ενδιαφέρει σε μία και μόνο συσκευή, τον εμποδίζει να έχει στη διαθεσή του για μια ζωή τα ebooks που αγοράζει.
Ό,τι κλειδώνει, λοιπόν, ξεκλειδώνει. Το αν θα υπάρξει εκτεταμένη αντιγραφή και μοίρασμα των ebooks (“πειρατεία”) δεν εξαρτάται από το αν θα πουλάει κανεις τα ebooks με DRM ή χωρίς DRM. Εξαρτάται από το αν οι συγγραφείς και οι εκδότες κυκλοφορήσουν σε ebook ακριβώς τα δημοφιλή βιβλία τους και μάλιστα συγχρόνως με την κυκλοφορία των αντίστοιχων τυπωμένων τίτλων και εξαρτάται από το αν η τιμή των ebooks είναι σαφώς χαμηλότερη από τα τυπωμένα βιβλία. Γιατί το DRM της Adobe δε διασφαλίζει τίποτα σε συγγραφείς και εκδότες και επιπλέον κάνει τη ζωή πιο δύσκολη σε όσους αγοράζουν νόμιμα.
Διαβάστε επίσης:
