Review: σχολικά βοηθήματα από τον Πατάκη σε ebook
Οι εκδόσεις Πατάκης ξεκίνησαν από φέτος να διαθέτουν σχολικά βοηθήματα ως e-book με τη μορφή αρχείου PDF. Ως αυτή τη στιγμή υπάρχουν 95 e-books.
Τα 60 e-books είναι βοηθήματα για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο με ενιαία τιμή 8 ευρώ το ένα, που αντιστοιχεί σε περίπου 50% της τιμής των αντίστοιχων τυπωμένων βιβλίων. Η αγορά τους γίνεται από το site των εκδόσεων Πατάκη και η πληρωμή γίνεται με πιστωτική κάρτα ή με ειδική κάρτα αξίας 8 ευρώ που πωλείται στα βιβλιοπωλεία. Τα e-books διατίθενται και από την ελληνική πλατφόρμα πώλησης ηλεκτρονικών βιβλίων myeBooks.gr.
Άλλα 35 ebooks που είναι σχολικά βοηθήματα και λογοτεχνικά βιβλία για το Δημοτικό, το Γυμνάσιο, αλλά και το Λύκειο δίνονται δωρεάν αν αγοράσει κανείς ένα τυπωμένο e-book. Για το κάθε τυπωμένο βιβλίο που αγοράζει κανείς μπορεί να επιλέξει από μια λίστα e-book που αφορούν την ίδια τάξη. Το e-book που επιλέγει είναι διαφορετικό από το τυπωμένο βιβλίο. Τα e-books που δίνονται δωρεάν δε διατίθενται προς πώληση.
Η προμήθεια των e-books απαιτεί το -δωρεάν- κατέβασμα του προγράμματος Adobe Digital Editions (ADE), που χρησιμοποιείται από πολλά online βιβλιοπωλεία που πουλάνε e-books και που λειτουργεί τόσο σε PC όσο και σε Mac. Αυτό γίνεται γιατί το αρχείο PDF που θα αγοράσει κανείς ή θα πάρει δωρεάν μαζί με ένα τυπωμένο βιβλίο είναι κλειδωμένο με DRM (“διαχείριση πνευματικών δικαιωμάτων”) και δεν μπορεί να το ανοίξει σε έναν άλλο υπολογιστή αν δεν έχει κατεβάσει κι εκεί το ADE με τους ίδιους κωδικούς πρόσβασης ή αν δεν έχει εγγράψει τον ηλεκτρονικό του αναγνώστη στο ADE. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι το βιβλίο δε δανείζετε σε φίλους και υπάρχει όριο 30 σελίδων στην εκτύπωση του περιεχομένου του. Καθώς το αρχείο είναι κλειδωμένο με το ADE, που η εμφάνισή του είναι πολύ παραπλήσια με το Adobe Reader που χρησιμοποιούμε συνήθως για να διαβάσουμε ένα αρχείο PDF, μπορεί ο μαθητής να “τσακίσει τη σελίδα του βιβλίο”, να βάλει δηλαδή ένα bookmark, και να κάνει μια σημείωση πάνω στο e-book. Το πλεονέκτημα είναι ότι το e-book παραμένει καθαρό, αλλά από την άλλη δεν υπάρχει η ποικιλία δυνατοτήτων υπογράμμισης και σημείωσης πάνω στο βιβλίο, που είναι χρήσιμοι για να διαβάσει κανείς.
Η επιλογή τα αρχεία να είναι PDF και όχι ePUB, που προσαρμόζονται καλύτερα στις διάφορες οθόνες, έχει μια λογική στα σημερινά δεδομένα μιας και μιλάμε για σχολικά βοηθήματα. Το ePUB δεν μπορεί να υποστηρίξει το ίδιο καλά με το PDF πίνακες, στήλες, σχεδιαγράμματα. Επίσης, με δεδομένο ότι έτσι κι αλλιώς αυτοί που έχουν συσκευές e-readers (ηλεκτρονικούς αναγνώστες) με την πολύ πιο ξεκούραστη οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού, και μάλιστα e-readers που να υποστηρίζουν σημειώσεις, είναι σχετικά λίγοι και, λόγω και των υψηλών τιμών, συνήθως έχουν τελειώσει το σχολείο, ο στόχος είναι η ανάγνωση σε laptop και netbook. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν κάποιες δυσκολίες στην προσαρμογή της σελίδας του PDF, ειδικά αν μιλάμε για μικρές οθόνες. Πάντως, και στις ΗΠΑ, τη χώρα που υπάρχει η εξοικείωση με τα e-books, τα e-books που προορίζονται για την εκπαίδευση είναι συνήθως PDF για υπολογιστή και όχι ePUΒ για e-reader, συνοδεύονται όμως με software πολύ πιο πλούσιο, που επιτρέπει σημειώσεις και υπογραμμίσεις με πολλούς τρόπους και χρώματα, ακόμα και post-it. Δεν μπορώ να πω βέβαια ότι βρίσκω ακριβώς το νόημα του να αγοράσει κανείς βοήθημα στις μικρές τάξεις του δημοτικού, αλλά έτσι κι αλλιώς θα ήταν ενδιαφέρον να δω έναν πραγματικά μικρό μαθητή ή μαθήτρια να μελετάει σε ένα laptop. Θα ήταν κάτι καινούργιο. Τα λογοτεχνικά e-books πάντως που δίνονται δωρεάν θα ήταν πιο εύχρηστα σε ePUB και μάλλον απαιτούν τη σαφώς πιο ξεκούραστη οθόνη ενός e-reader για να διαβαστούν καθώς πρόκειται για συνεχές, εκτενές κείμενο.
Ως προς την επιλογή των βιβλίων καλύπτουν όλους τους τομείς και όλα τα βασικά μαθήματα. Για το Λύκειο όμως υπάρχουν μόνο e-books που μπορεί να πάρει κανείς ως δώρο αγοράζονταν ένα τυπωμένο βοήθημα και τα οποία είναι είτε βιβλία αναφοράς είτε λογοτεχνικά βιβλία. Πάντως, τα παιδιά του Λυκείου είναι πιο πιθανό σε σχέση π.χ. με τα παιδιά του Δημοτικού να έχουν δικό τους υπολογιστή. Ως προς τα e-books που δίνονται ως δώρο άποψή μου είναι ότι καλύτερα να προτιμήσει να πάρει κανείς τα e-books που είναι βιβλία αναφοράς (λεξικό, γραμματική), στα οποία συνήθως ανατρέχει κανείς παρά τα διαβάζει από την αρχή ως το τέλος, αντί για τα λογοτεχνικά κείμενα, που θα απαιτήσουν πολύωρη συνεχή ανάγνωση από μια οθόνη υπολογιστή.
Κλέινοντας, να πω ότι οι τιμές είναι βασικά ικανοποιητικές για τα ελληνικά δεδομένα, και τα δωρεάν e-books επιτρέπουν να πειραματιστεί κανείς με ένα e-book χωρίς να το αγοράσει ή, πολύ περισσότερο, πριν αγοράσει μια συσκευή e-reader.